Οργάνωση και Αρχιτεκτονική Υπολογιστικών Συστημάτων [4ο εξάμηνο]
Κωδικός μαθήματος 1304. Εξάμηνο: 3ο Υποχρεωτικό Μάθημα. Γνωστική Περιοχή: Ενσωματωμένα - Υπολογιστικά Συστήματα (ΕΥΣ). Προτεινόμενα προαπαιτούμενα μαθήματα: (1103) Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υπολογιστών
Ο σκοπός του μαθήματος είναι να παρέχει στον φοιτητή την δυνατότητα κατανόησης της δομής και την λειτουργίας ενός σύγχρονου σειριακού υπολογιστικού συστήματος. Ξεκινώντας από τον βασική οργάνωση του υλικού το μάθημα εισάγει τον φοιτητή στην βασική σχεδίαση του υλικού. Το μάθημα αυτό παρέχει, επίσης την υποδομή στην εκτίμηση της απόδοση υπολογιστικών συστημάτων και των μονάδων τους. Στο εργαστηριακό μέρος του μαθήματος γίνεται εισαγωγή στον προγραμματισμό μικροεπεξεργαστών και σε προγραμματισμό μικροελεγκτών. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, ο φοιτητής θα είναι σε θέση:
- Να γνωρίζει τα βασικά δομικά στοιχεία ενός υπολογιστή
- Να κατανοεί τη διαλειτουργικότητα και τη σημασία των δομικών συστατικών ενός υπολογιστή και να κατανοεί τη λειτουργία γλωσσών χαμηλού επιπέδου
- Να υλοποιεί προγραμματισμό σε γλώσσα assembly
- Να αναλύει τα αρχιτεκτονικά συστατικά ενός υπολογιστικού συστήματος και να συνθέτει τις κατάλληλες αρχιτεκτονικές λύσεις για την αντίστοιχη εφαρμογή
- Να αξιολογεί την επίδοση ενός υπολογιστικού συστήματος
Τα θέματα που καλύπτονται είναι:
- Ιεραρχική Αρχιτεκτονική Σειριακού Υπολογιστή : Μονάδες, ενέργειες, δομές διασύνδεσης(δίαυλοι)
- Mνήμη cache: Περιγραφή των συστημάτων μνήμης, Βασικές έννοιες σχετικές με τη cache, Σχεδιασμός και οργάνωση μνήμης cache.
- Κύρια μνήμη : Φυσική και λογική οργάνωση κύριας μνήμης. Σύνδεση cache και κυρίας μνήμης
- Σύστημα εισόδου-εξόδου: Εξωτερικές μονάδες, υπομονάδες Ι/Ο, Ι/Ο μέσω διακοπών, I/Ο μέσω προγραμματισμού, απευθείας πρόσβαση στη μνήμη (DMA)
- Εξωτερική μνήμη: Μαγνητικοί δίσκοι, συστήματα RAID, οπτικοί και ηλεκτρονικοί δίσκοι
- Γλώσσα μηχανής : Δομή, ρεπερτόριο εντολών, τελεστές, πράξεις, σχήματα εντολών, σχήματα διευθυνσιοδότησης
- Κεντρική Μονάδα επεξεργασίας: Οργάνωση ΚΜΕ, οργάνωση καταχωρητών, ταξινομήσεις αρχιτεκτονικών, κύκλος απόκτησης-εκτέλεσης, σωλήνωση εντολών, πρόβλεψη αλλαγής ροής, σύντομη περιγραφή των αρχιτεκτονικών RISC και CISC
- Μονάδα ελέγχου: Μικρό πράξεις, έλεγχος του επεξεργαστή, υλοποίηση με hardware, υλοποίηση με μικροπρόγραμμα
- Παραδείγματα υλοποίησης των παραπάνω σε υπαρκτά συστήματα
Διαλέξεις και Υλικό Θεωρίας:
Εισαγωγή, οργάνωση της ύλης, στόχοι
Διάλεξη 1: Αρχιτεκτονική υπολογιστών, δομή και οργάνωση
Διάλεξη 2: Εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής, ο νόμος του Moore, Μικροεπεξεργαστές, IoT
Διάλεξη 3: Αρχιτεκτονική ARM, Υπολογιστική Νέφους, μέτρηση απόδοσης, ο νόμος του Amdahl
Διάλεξη 4: Κύκλος εκτέλεσης εντολών, διακοπές, ο δίαυλος (bus)
Διάλεξη 5: Οι δίαυλοι QPI και PCI express, συστήματα μνήμης
Διάλεξη 6: Ιεραρχία της μνήμης, αρχές και λειτουργία της κρυφής μνήμης (cache)
Διάλεξη 7: Cache - Πολιτικές αντικατάστασης και εγγραφής, Κύρια μνήμη - DRAM, SRAM, SDRAM και DDR
Διάλεξη 8: Εξωτερική μνήμη, η μνήμη Flash, μαγνητικοί δίσκοι, το σύστημα RAID
Διάλεξη 9: Οδηγοί στερεάς κατάστασης, οπτική μνήμη, είσοδος/έξοδος
Διάλεξη 10: Ε/Ε με διακοπές, Άμεση Προσπέλαση Μνήμης
Διάλεξη 11: Άμεση προσπέλαση κρυφής μνήμης, Πρότυπα εξωτερικής διεπαφής
Εργαστηριακές Ασκήσεις:
Ιστοσελίδα ΕργαστηρίουΑξιολόγηση:
- Θεωρητικό μέρος του μαθήματος:
- Γραπτή τελική εξέταση η οποία συνεισφέρει 100% στον τελικό βαθμό.
- Εργαστηριακό μέρος του μαθήματος:
- Η βαθμολόγηση ανακοινώνεται από τους διδάσκοντες του εργαστηριακού μέρους του μαθήματος
- Τελικός βαθμός: 70% βαθμός Θεωρητικού μέρους + 30% βαθμός Εργαστηριακού μέρους
Βιβλιογραφία
- Stallings William, "Οργάνωση και Αρχιτεκτονική Υπολογιστών", ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α. ΤΖΙΟΛΑ & ΥΙΟΙ Α.Ε., 10η Έκδοση/2016, ISBN: 978-960-418-580-1, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 59386815
- ANDREW S. TANENBAUM, "Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ: ΜΙΑ ΔΟΜΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ", ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ, Έκδοση: 4η/2000, ISBN: 960-209-403-6, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 13759
- Hennessy John L. και Patterson David A. "Αρχιτεκτονική Υπολογιστών", ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α. ΤΖΙΟΛΑ & ΥΙΟΙ Α.Ε., 4η Έκδοση/2011, ISBN: 978-960-418-326-5, Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 18548925